Պահանջների, հայցերի և բողոքարկումների ներկայացման կարգը
Ընդհանուր պահանջներ
Ուղևորի պահանջով և ճամփորդական փաստաթղթերի ներկայացմամբ՝ «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ն կամ սպասարկող ընկերության լիազորված անձնակազմը պարտավոր է կազմել կոմերցիոն ակտ/ PIR.
Կոմերցիոն ակտերը/PIR-ը հավաստում փաստերը, որոնք կարող են հիմք հանդիսանալ «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ի գույքային պատասխանատվության համար:
Ուղեբեռի հայցով կազմվում է կոմերցիոն ակտ՝ հետևյալ հանգամանքները հաստատելու համար.
- ստուգված ուղեբեռի պակասորդ կամ վնասում (փչացում);
- ուղեբեռի հայտնաբերում առանց առաքման փաստաթղթերի կամ առաքման փաստաթղթեր առանց ուղեբեռի:
Ուղևորի կոմերցիոն ակտը իրավական փաստաթուղթ է, երբ հայց է ներկայացվում փոխադրողի դեմ կամ հայց է ներկայացվում դատարան:
Կոմերցիոն ակտը հիմք է հանդիսանում՝.
- ուղեբեռի որոնման գործընթացի նախաձեռնություն, ուղեբեռի տիրոջը;
- հետաքննել պատճառները և բացահայտել կորստի, պակասորդի, վնասի հեղինակներին;
- ուղևորի պահանջները բավարարելու կամ մերժելու համար:
Ուղևորի ավիափոխադրման պայմանագրի խախտման դեպքում փոխադրողին ներկայացվում է դիմում կամ պահանջ:
Ակտի բացակայությունը ուղևորին չի զրկում հայց ներկայացնելու կամ պահանջ ներկայացնելու իրավունքից:
Ուղևորափոխադրումների պայմանագրի խախտման դեպքում «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ին պահանջներ և հայցեր ներկայացնելու իրավունք ունեն հետևյալ անձինք.
- Ստուգված ուղեբեռի կորստի, պակասորդի կամ վնասվելու (փչանալու) դեպքում, ինչպես նաև դրա առաքումը ուշացնելու դեպքում՝ ուղևորը կամ նրա կողմից լիազորված անձը (ուղևորի լիազորագրի հիման վրա՝ պատճենի ներկայացմամբ). ուղևորի անձնագիր կամ ծննդյան վկայական՝ անչափահաս ուղևորի առնչությամբ)՝ ուղեբեռի անդորրագրի կամ առևտրային ակտի ներկայացմամբ;
- Օդային ճանապարհով ուղևորների փոխադրման պայմանագիրը փոխադրողի նախաձեռնությամբ դադարելու դեպքում՝ ուղևորը;
Հայցադիմում՝ ընդդեմ «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ի՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում օդային փոխադրումների համար կարող է ներկայացվել 21 օրվա ընթացքում։
Միջազգային օդային փոխադրումների ընթացքում ուղեբեռի պակասի կամ վնասման (փչացման) դեպքում, ուղեբեռ ստանալու իրավունք ունեցող անձը, երբ հայտնաբերում է այդպիսի պակաս կամ վնաս (փչացում), պետք է հայց ներկայացնի փոխադրողի դեմ գրավոր կամ ձևով Էլեկտրոնային փաստաթուղթ, որը ստորագրված է էլեկտրոնային ստորագրությամբ նման թերությունների հայտնաբերման պահից, վնաս, վնաս, բայց ոչ ուշ, քան ուղեբեռը ստանալու օրվանից յոթ օր:
Ուղեբեռի Առաքումը ուշացնելու դեպքում պահանջ պետք է ներկայացվի փոխադրողին այն ստանալու համար լիազորված անձի տնօրինությանը ուղեբեռը հանձնելու օրվանից քսանմեկ օրվա ընթացքում:
Եթե միջազգային օդային փոխադրումների ժամանակ ուղեբեռի կորուստը ճանաչվել է փոխադրող, կամ եթե ուղեբեռը չի ժամանել այն ժամանման օրվանից քսանմեկ օրը լրանալուց հետո, ուղեւորն իրավունք ունի փոխադրողին ներկայացնել ուղեբեռի կորստի հետ կապված վնասի հատուցման պահանջ:
Ուղեբեռը համարվում է կորած, եթե այն չի հայտնաբերվել հետախուզման ժամանակ այն նպատակակետ ժամանելուն հաջորդող 21 օրվա ընթացքում:
Պատասխանատվության հայցը պետք է հարուցվի հայցի իրավունքը կորցնելու վտանգի տակ ՝ ըստ նշանակման ժամանելու պահից երկու տարվա ընթացքում, կամ այն օրվանից, երբ օդանավը պետք է ժամաներ, կամ փոխադրումը դադարեցնելու պահից: Այս ժամկետի հաշվարկման կարգը որոշվում է այն դատարանի օրենքով, որում հայց է ներկայացվել:
«Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ն իրավունք ունի հայցադիմումը քննարկման ընդունել սահմանված ժամկետի ավարտից հետո, եթե հայցի ներկայացման վերջնաժամկետը բաց թողնելու հիմնավոր պատճառ է ճանաչում:
Ներկայացված հայցը պետք է գրավոր ձևակերպվի դիմումի/պահանջի ձևով և պարունակի դրա քննարկման համար անհրաժեշտ բոլոր տեղեկությունները:
Հայցում պետք է նշված լինի.
- փոխադրողի անվանումը, որի դեմ ներկայացված է հայցը;
- нհաստատության, ձեռնարկության, կազմակերպության կամ անձի անվանումը և հասցեն, որը հայց է ներկայացրել;
- այն հանգամանքները, որոնք հիմք են հանդիսանում հայցի համար, հայցի բովանդակությունը;
- փաստաթղթերով (անդորրագրեր, հաշիվ-ապրանքագրեր և այլն) հաստատված պահանջի և դրա հաշվարկման գումարի չափը;
- դիմումին կից փաստաթղթերի ցանկը։
Հայցի մեջ պետք է կցել.
- փոխադրման պայմանագրի կնքումը և հայց ներկայացնելու հայտատուի իրավունքը հաստատող փաստաթղթերի բնօրինակները կամ վավերացված պատճենները;
- փոխադրողի կամ փոխադրողի լիազոր ներկայացուցչի կողմից տրված կոմերցիոն ակտ/PIR, որը հավաստում է ուղեբեռի պակասորդը կամ վնասը (նշելով դատարկ ճամպրուկի քաշը;
- ուղեբեռի կորստի, պակասորդի կամ վնասի հետևանքով պատճառված վնասի չափը հաստատող փաստաթուղթ:
Եթե հայցադիմումը/պահանջը ներկայացվում է առանց թվարկված փաստաթղթերը կցելու, ապա «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ն լրացուցիչ պահանջում է պահանջվող փաստաթղթերը՝ նշելով դրանց ներկայացման վերջնաժամկետը, և նշված ժամկետից հետո հայցը քննարկվում է գործում առկա փաստաթղթերով:
«Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ի պահանջների հանձնաժողովը պատասխանատու է պահանջների քննարկման և դրանց վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու համար:
Պահանջների քննարկումն ու որոշումն իրականացվում է գործի նյութերի հիման վրա՝ միջազգային պրակտիկայում և քաղաքացիական ավիացիայի պրակտիկայում սահմանված կանոններին և առաջարկություններին, ՀՀ օրենսդրության պահանջներին համապատասխան՝ ելնելով գործի օբյեկտիվ հանգամանքներից։
Առևտրային ակտի բացակայությունը ուղևորին չի զրկում հայց ներկայացնելու կամ դատի տալու իրավունքից, եթե ապացուցվի, որ փոխադրողի կամ օդանավակայանի ներկայացուցիչները հրաժարվել են կոմերցիոն ակտ կազմելուց:
Հայցերը և պահանջները ներկայացվում են յուրաքանչյուր առաքման փաստաթղթի համար առանձին: Վերը նշված ժամկետներում ուղարկված գրավոր դիմումի և (կամ) պահանջի բացակայության դեպքում փոխադրողի դեմ հայց չի կարող ներկայացվել:
Հայցը մերժելու դեպքում հայցվորին ծանուցման հետ միասին վերադարձվում են հայցը ներկայացնելիս նրա կողմից ներկայացված բոլոր փաստաթղթերը։
Պահանջը մասնակի բավարարելու դեպքում դիմողին վերադարձվում են միայն նրա կողմից ներկայացված փաստաթղթերը, որոնք հիմք չեն հանդիսանում հայցի բավարարված մասի վճարման համար։
Փոխադրողը պարտավոր է հայցը ստանալու օրվանից երեսուն օրվա ընթացքում այն քննարկել և գրավոր կամ էլեկտրոնային ստորագրությամբ ստորագրված էլեկտրոնային փաստաթղթի ձևով տեղեկացնել հայցը ներկայացնող անձին՝ հայցը բավարարելու պահանջի կամ մերժելու մասին։
Հայցադիմումն ամբողջությամբ կամ մասնակի մերժվելու կամ սահմանված ժամկետում պատասխանը չներկայացնելու դեպքում ուղևորն իրավունք ունի՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հայց ներկայացնել դատարան, ընդդեմ «Հայկական ավիաուղիներ» ՍՊԸ-ի:
Ուղեբեռի կորստի, պակասորդի կամ վնասման (փչացման), ինչպես նաև դրա առաքման հետաձգման հետ կապված պահանջների սահմանափակման ժամկետը սկսվում է այն օրվանից, երբ օդանավը, որով փոխադրվել է ուղեբեռը, պետք է ժամանած լիներ նշանակման վայր՝ համաձայն օդային ուղևորափոխադրումների օրենքի: